Odpowiedź

Jeżeli uczeń nie był klasyfikowany w poprzedniej szkole w I półroczu, a ponadto jest nowym uczniem, więc niewiele o nim wiadomo, to nauczyciele mają prawo a nawet obowiązek rozpoznać jaki jest poziom jego wiedzy i umiejętności w zakresie treści programowych z poszczególnych przedmiotów już zrealizowanych przez nauczycieli, aby ustalić treści programowe, które uczeń musi uzupełnić.

Rozpoznanie (sprawdzenie wiedzy i umiejętności) nie może mieć jednak formuły egzaminu klasyfikacyjnego, bowiem w klasyfikacji śródrocznej nie przeprowadza się egzaminów klasyfikacyjnych. Uczeń nieklasyfikowany w klasyfikacji śródrocznej powinien otrzymać informację jakie są wymagania poszczególnych nauczycieli, co do rozliczenia go z "zaliczenia" materiału z danego przedmiotu, jaką formę uzupełnienia wiedzy przyjęto.

Jednocześnie pamiętać należy, że przepisy § 14 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 373) zobowiązują szkołę do stworzenia uczniowi możliwości uzupełnienia braków, jeżeli w wyniku klasyfikacji śródrocznej stwierdzono, że poziom osiągnięć edukacyjnych ucznia uniemożliwi lub utrudni mu kontynuowanie nauki w klasie programowo wyższej. Niezbędne w tej sytuacji wydaje się objęcie ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1591 ze zm.).

Nieklasyfikowanie śródroczne nie ma żadnych konsekwencji prawnych dla ucznia ani dla szkoły. Oceny śródroczne wskazują tylko postępy w nauce uczniów, nie decydują o promocji. Jest to tylko pewna informacja o wiedzy i umiejętnościach ucznia. O promowaniu lub ukończeniu szkoły decyduje klasyfikacja roczna uwzględniająca cały rok szkolny. Wobec braku konsekwencji prawnych nieklasyfikowania w klasyfikacji śródrocznej tylko prawo wewnątrzszkolne określone w statucie szkoły może przewidywać określone postępowanie, np. w sytuacji nieklasyfikowania śródrocznego ucznia. Proponuję sprawdzić, jakie zapisy w tym zakresie zawiera statut szkoły. Jeżeli w statucie nie ma adekwatnych zapisów, to doraźnie należy określić i podjąć niezbędne działania (także wspomagające ucznia), w tym wyposażyć ucznia w podręczniki i materiały dydaktyczne, wskazać "materiał" do uzupełnienia, zapoznać z wymaganiami edukacyjnymi z uwzględnieniem programów nauczania realizowanych w szkole, ustalić terminy i formy/sposoby sprawdzenia wiedzy z poszczególnych przedmiotów. Wskazane jest także omówienie postępowania w sytuacji niewywiązania się ucznia z ustaleń. Warto sporządzić na piśmie wszelkie ustalenia oraz zapoznać z nimi ucznia i rodziców (z potwierdzeniem). Uzupełnienie wiedzy warto udokumentować.

Dla przypomnienia: Zasady klasyfikacji rocznej regulują przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1481 ze zm.), m.in.:

• Art. 44f ust. 3. Klasyfikacja roczna polega na podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia z zajęć edukacyjnych i zachowania ucznia w danym roku szkolnym oraz ustaleniu rocznych ocen klasyfikacyjnych z tych zajęć i rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania.
• Art. 44o ust. 4 pkt 1. Począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, uczeń otrzymuje promocję do klasy programowo wyższej, jeżeli ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć z języka mniejszości narodowej (...) otrzymał roczne pozytywne oceny klasyfikacyjne.
• Art. 44k ust. 2 i 3. Uczeń nieklasyfikowany z powodu usprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny. Uczeń nieklasyfikowany z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny za zgodą rady pedagogicznej.
• Art. 44l ust. 2. Egzamin klasyfikacyjny przeprowadza się nie później niż w dniu poprzedzającym dzień zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych.

Jednocześnie trzeba pamiętać, że jeśli znacząco wydłuży się okres czasowego funkcjonowania szkół w związku z rozszerzającą się epidemią koronawirusa, to zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r., poz. 493) może zaistnieć konieczność zastosowania przepisu § 1 pkt 5 tego rozporządzenia:

"W okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 dyrektor jednostki systemu oświaty odpowiada za organizację realizacji zadań tej jednostki z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zadań, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 30b ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, zwanego dalej "innym sposobem kształcenia", w szczególności ustala warunki i sposób przeprowadzania egzaminu klasyfikacyjnego, egzaminu poprawkowego, egzaminu semestralnego (od autora: dotyczy szkół dla dorosłych) i sprawdzianu wiadomości i umiejętności oraz warunki i sposób ustalania rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania w przypadku wniesienia zastrzeżenia do trybu ustalenia tej oceny, o których mowa w rozdziale 3a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2019 r. poz. 1481, 1818 i 2197), a także warunki i sposób zaliczania zajęć realizowanych w formach pozaszkolnych (od autora: dot. kształcenia ustawicznego)."

Zastosuj!

Regulacja ta ma związek z zapisem § 13 pkt 6 ww. rozporządzenia MEN z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty (...), zgodnie z którym w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty nie stosuje się, m.in. przepisów § 15-17 ww. rozporządzenia MEN z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania (...).

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1481 ze zm.) - art. 44f ust. 3, art. 44k ust. 2-3, art. 44l ust. 2, art. 44o ust. 4 pkt 1.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 373) - § 14.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r., poz. 493) - § 1 pkt 5, § 13 pkt 6.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1591 ze zm.).

Wanda Pakulniewicz