Konferencja ZPP o finansach powiatów w czasie epidemii

Dyskutowano głównie o sytuacji finansowej powiatów w dobie pandemii COVID-19. Bernadeta Skóbel - kierownik Działu Monitoringu Prawnego i Ekspertyz oraz Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora Biura ZPP przedstawili prezentację na temat mechanizmów wsparcia inwestycji lokalnych w samorządach. Bernadeta Skóbel zwróciła uwagę na spadek podatku dochodowego od osób fizycznych, który to jest jedynym źródłem, pozwalającym samorządom na finansowanie zadań własnych. Porównując rok obecny do poprzedniego, wpływy są mniejsze o miliard złotych. Na problemy finansowe JST nakłada się również wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę a także planowane od września 2020 roku podwyżki w oświacie, których nie będzie w stanie pokryć część oświatowa subwencji ogólnej.

Grzegorz Kubalski pokrótce omówił funkcjonujące mechanizmy wsparcia inwestycji lokalnych, do których zalicza się: rezerwę subwencji ogólnej, Fundusz Dróg Samorządowych oraz Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych. W przypadku Funduszu Dróg Samorządowych większość wojewodów zdecydowała, że utrzymany zostaje obowiązek przedłożenia pozwolenia na budowę na etapie składania wniosku. W tym roku w związku z tym wiele powiatów może mieć problem z ubieganiem się o fundusz. Jeśli natomiast chodzi o Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych, to Grzegorz Kubalski przedstawił pojawiające się wątpliwości. Dotyczą one przykładowo powiązania wkładu własnego, który może być finansowany z tego funduszu z dochodami własnymi czy z zaciągnięciem zobowiązań o charakterze długu.

Zastępca dyrektora Biura ZPP przybliżył również problem, z którym samorządy stykają się na co dzień, a mianowicie problem białych plam transportowych w systemie zbiorowego transportu publicznego. Zapewnił również o chęci współpracy Związku Powiatów Polskich z ministerstwami w kwestii nowelizacji istniejących przepisów, które nie zdają egzaminu. System transportu nie działa bowiem efektywnie.

Do poruszonych kwestii jako pierwsza odniosła się wicepremier Jadwiga Emilewicz. Powołując się na dane Ministerstwa Finansów, zwróciła uwagę na to, że ubytek z podatku dochodowego jest szacowany na dużo mniejszy. Odniosła się też do wątpliwości związanych z Funduszem Inwestycji Lokalnych. Komisja decyzyjna, która będzie przesądzała o rozdysponowaniu środków z drugiej transzy się konstytuuje, a wicepremier zapewniła, że będzie ona działała sprawnie. Zmiana będzie dotyczyła też tego, że do tych dodatkowych 6 miliardów zł będą mogły aplikować też województwa. Zapowiedziano również opublikowanie listy najczęściej zadawanych pytań wraz z odpowiedziami. Istotna informacja dotyczy również tego, że po zakończeniu naboru wniosków, premier będzie miał 30 dni na decyzję co do przyznania środków. Wicepremier odniosła się też do kwestii transportu zbiorowego - zaznaczyła, że ustawa nie leży w kompetencjach Ministerstwa Rozwoju, jednak zapewniła o podjęciu odpowiednich rozmów z Ministrem Infrastruktury w celu wypracowania odpowiednich zmian.

Głos w dyskusji zabrał też wiceminister finansów Sebastian Skuza. Potwierdził, że dochody z tytułu CIT i PIT powinny być zbliżone do poziomu z roku ubiegłego. Odniósł się też do danych finansowych, z których wynika, że dochody JST zostały już wykonane na kwotę o ponad miliard złotych wyższą niż w tym samym okresie w roku ubiegłym. Z kolei z rachunku dochodów własnych wynika, że zostały one również ogółem zrealizowane jako wyższe. - Ogółem można powiedzieć, że wykonanie I kwartału dla powiatów nie wygląda niekorzystnie - podsumował.

Prezes Zarządu ZPP Andrzej Płonka wrócił do kwestii przedłożenia pozwolenia na budowę w przypadku Funduszu Dróg Samorządowych. Zaproponował rozwiązanie przesunięcia terminu z dnia złożenia na dzień podpisania umowy. Minister Emilewicz zobowiązała się do podjęcia tematu z ministrem Adamczykiem i Szefernakerem.Prezes A.Płonka poprosił również o doprecyzowanie kwestii wykorzystania środków z pierwszej transzy Funduszu Inwestycji Lokalnych w odniesieniu do zaciągniętych kredytów. Przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju wskazał na sytuacje, w których możliwa jest weryfikacja, czy będzie miało się do czynienia z kredytem. Wówczas nie powinno się sięgać po środki z Funduszu Inwestycji Lokalnych. Andrzej Płonka wyraził zdziwienie dla twardego stanowiska Ministerstwa Finansów wobec sytuacji, w której tam, gdzie samorząd zabezpieczał się kredytem nie można odwrócić tak, aby kredyt zamienić na wkład własny wobec możliwości, jakie dziś samorządom daje rząd. Intencją Funduszu Inwestycji Lokalnych było to, aby uratować inwestycje, które były planowane, a które by się nie wydarzyły. Zatem, jeśli państwo zakładali zaciągnięcie kredytu już wcześniej to znaczy, że ta inwestycja by się wydarzyła - argumentował przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju.

Prezes Zarządu ZPP zapowiedział szczegółowe odniesienie się Związku Powiatów Polskich do wszystkich powstałych wątpliwości.