300 lat od budowy murowanego kościoła pw. św. Katarzyny

15 czerwca 1722 roku, w Czechowicach, wsi na Śląsku Cieszyńskim, rozpoczęła się budowa murowanego kościoła. Ówczesny proboszcz kościoła i parafii pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Czechowicach, ksiądz Walenty Martius z Rosenberga, przeznaczył z własnych funduszy na jego budowę 3000 florenów. A właściciel Czechowic, Franciszek Karol hr. Kotuliński, przekazał na budowę drewno, cegły i żelazo. Prace budowlane ukończono w 1729 roku, konsekracja obiektu odbyła się 7 lat później.

Trzysta lat temu zaczęła się murowana historia czechowickiego kościoła pw. św. Katarzyny, ale jego drewniany okres sięga początków wieku XIV. Po raz pierwszy kościół parafialny w Czechowicach został wymieniony w 1447 roku, w spisie świętopietrza z tegoż roku dla biskupstwa wrocławskiego, przygotowanego przez archidiakona opolskiego Mikołaja Wolffa.

Drewniany obiekt był wykonany z modrzewia. Przy nim znajdowały się drewniana dzwonnica i drewniana zakrystia. Posiadał trzy ołtarze - główny i dwa boczne. Powała była wykonana z desek, cała malowana, podłoga również była wyłożona deskami. Ściany w całości pokryto polichromią. Z kolei dach był gontowy, a w wieżyczce znajdował się jeden mały dzwon. Drzwi kościoła i zakrystii były dobrze zabezpieczone. Na zewnątrz obiekt był otoczony drewnianą galerią, pokrytą gontowym dachem. Osobno stała drewniana dzwonnica, na której zawieszono dwa dzwony.

W protokole z wizytacji z 1688 roku znajduje się taki opis budowli: "...W Czechowicach jest kościół parafialny, uważany za konsekrowany, pod tytułem św. Katarzyny, którego pamiątka poświęcenia obchodzona bywa w pierwszą niedzielę po tym święcie. Kościół jest drewniany, obszerny... Chrzcielnica kamienna, pięknie wykonana, na niej piękna pokrywa ze statuą św. Jana Chrzciciela, chrzczącego Pana Jezusa. Wewnątrz czysta woda chrzcielna w naczyniu miedzianym pod kluczem. Stopnie kamienne chrzcielnicy są okrągłe. Oleje święte przechowuje się w starym tabernakulum, zamkniętym, przymocowanym do ściany po stronie ewangeli.

Pawłacz jedna, malowana, ponad główną bramą. Ławki dobrze ustawione, ambona rzeźbiona, pokryta jedwabną materią. Ołtarze trzy, wielki zwyczajny z kratami, Panny Marii, z murowanym wzniesieniem z kamienia na całą długość i szerokość, drugi ołtarz zwyczajny, mały, Matki Boskiej Częstochowskiej, z murowanym wzniesieniem, po stronie ewangeli, trzeci po stronie epistoły, św. Anny, z wzniesieniem drewnianym, tylko przystawianym (appositicium). Ołtarze nie są konsekrowane. Przenajświętszy Sakrament przechowuje się w zamkniętym tabernakulum wielkiego ołtarza w srebrnym cyborium, wewnątrz pozłacanym, z nakrywką i płaszczykiem godnie przyozdobionym...".

Na wyposażeniu kościoła znajdowały się: "... sprzęty: srebrna monstrancja, w niektórych częściach pozłacana, druga mosiężna, kielichy srebrne dwa z których jeden pozłacany, cynowe dwa, krzyż srebrny, pacyfikał srebrny, ornatów 8 sztuk, komże dwie, świeczniki miedziane trzy, drewnianych 6, kamienie przenośne (portatile) 3, antypendiów 8, mapy (obrusy białe) 20, mszały rzymskie 2, dzwonki 4, korporałów pięć, kadzielnica miedziana, ręczników 20, nakryć wierzchnich, niektóre także na kielich, jedwabnych i złotem wyszywanych 13, skrzyń 5, forma do pieczenia hostii, Baranek Boży ze srebra, drewniana figura Chrystusa Zmartwychwstałego, ampułki cynowe 4, agenda, psałterz, antyfonarz. ... pluwiał popielastego koloru, z materii zwanej Goldstuck, drugi pluwiał stary, alby z humerałami, i cyngulami. Srebrna puszka dla chorych wewnątrz pozłacana".

W kościele korzystano również z lamp - srebrnej oraz mosiężnej, lecz światło zapalano w nich tylko w wielkie święta. Ponadto mieściło się w nim 8 chorągwi oraz sukno czerwone na stopnie ołtarza. Zakrystia była drewniana, ciemna, dobrze zabezpieczona, z miejscem do ubierania się. Przy drzwiach zakrystii ulokowano konfesjonał. W centralnym punkcie obiektu stał krzyż z figurami Matki Boskiej i św. Jana. Przy kościele znajduje się cmentarz parafialny otoczony drewnianym płotem. Obok cmentarza ulokowano drewnianą kostnicę.

Kościół w Czechowicach posiadał staw rybny (rybnik), zwany "Czaplak" i dwa domki, z których proboszcz pobiera czynsz roczny, z pierwszego 2 talary, a z drugiego talar.

Kościół ponadto posiada pole, pastwiska, ogród farski, który ciągnął się aż do lasu Brożyska (50 zagonów) oraz pole (10 zagonów) podarowane przez Katarzynę Silnicką. Do pól przylegało 7 rybników zwanych: "Nawieś", "Odbieżnik", "Bagiennik", "Nowy", "Stary", "Jodłowiec" i "Długosz".

Przy kościele pw. św. Katarzyny w Czechowicach, w XVII wieku działało dwóch ojców kościoła, Jan Blasko (siedlak) i Urban Niesytko (chałupnik). Jeden klucz do szkatuły z pieniędzmi miał proboszcz, a drugi ojcowie kościoła.

W 1722 roku rozpoczęto prace budowlane w parafii. Drewniany obiekt stał tak długo, dopóki nie "przykryto" go kamienną konstrukcją i dachem. Wtedy rozebrano drewnianą budowlę i wykończono jego wnętrze. Zaczęła się nowa epoka, murowana. Nad wejściem do obiektu znajduje się kartusz herbowy rodu Kotulińskich, fundatorów murowanego kościoła.

Elementy drewnianego kościoła parafianie i budowniczowie wzięli na pamiątkę jako relikwie. Niewiele przetrwało do dziś. W czechowickiej Izbie Regionalnej znajdują się tylko drewniane drzwi modrzewiowe z pierwszego kościoła oraz gwoździe i klucze.

Bibliografia: Londzin J., Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim, Cieszyn 1932