[FOTO] Cenny rezerwat dostał drugie życie. Aby go ratować trzeba było wyciąć drzewa

W okresie do połowy grudnia wykonane zostały prace w ramach realizacji zadania "Kompleks działań ochrony czynnej na torfowisku w rezerwacie przyrody Rotuz". RDOŚ w Katowicach poinformowała, że wycięto drzewa o grubości poniżej 7 cm, a pozostałe drzewa zaobrączkowano. Z prac wyłączono drzewa reliktowe i martwe oraz wyróżniające się krajobrazowo.

- Część torfowiska porośnięta jest sosną, brzozą oraz trzciną. Są to gatunki, które negatywnie oddziałują na znajdujące się w rezerwacie cenne torfowisko, wygrywając dostęp do wody i poprzez to obniżając jej poziom. Z uwagi na to, muszą być tam eliminowane. Sukcesja drzew wywiera także negatywny wpływ na szatę roślinną torfowiska, doprowadzając do zniekształcenia tego cennego siedliska. Od kilku lat obserwujemy stopniowy spadek wody na torfowisku i powiązany z tym wzmożony proces jego zarastania, stąd decyzja o konieczności przeprowadzenia działań ochronnych - mówi Przemysław Skrzypiec, zastępca Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach i Regionalny Konserwator Przyrody.

- Aby maksymalnie ograniczyć ingerencję na ekosystem rezerwatu, wszystkie prace na torfowisku wykonane zostały w zimie, w sposób ręczny, a cała biomasa powstała w wyniku prac, została zebrana i usunięta poza teren torfowiska - dodaje Skrzypiec.

- Usunięcie niepożądanych na terenie torfowiska drzew to pierwszy etap ratowania go przed degradacją wynikającą z obniżania się poziomu wody. Kolejnym etapem będzie budowa zastawek piętrzących wodę w utworzonych wiele lat temu rowach melioracyjnych. Obecnie trwa szukanie środków, które pokryją koszty związane z budową zastawek. Równolegle, od 7 miesięcy, w porozumieniu z Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie prowadzę monitoring nawodnienia torfowiska. Dane zebrane dzięki tym badaniom pomogą ocenić gdzie dokładnie i na jakiej wysokości powinna być piętrzona woda w celu poprawy stosunków wodnych na terenie rezerwatu - stwierdził z kolei Mikołaj Siemaszko z grupy Czechowiczanie dla Przyrody, który brał czynnych udział w pracach ochronnych.

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach podaje, że obrączki na drzewach powstały poprzez zdarcie kory i łyka na szerokości min. 20 cm. Wykonanie obrączek zastępuję wycinkę - takie drzewo zacznie redukować przyrost i straci siły witalne i będzie stopniowo obumierać. Przekształci się w idealne środowisko dla próchnojadów, dziuplaków (większe okazy) i innych destruentów jak np. grzyby. Ostatecznie zmurszałe i rozpadające się drewno zniknie wchłonięte przez torfowisko.

Wykonane prace to bardzo ważny wstęp do kompleksowych działań ochronnych, gdyż w przyszłości przyrodnicy planują ich uzupełnienie poprzez wybudowanie przetamowań na rowach melioracyjnych, które w sposób kontrolowany spowodują zatrzymanie wody odpływającej z torfowiska.

Przedmiotem ochrony rezerwatu jest torfowisko śródleśne wraz z fragmentami boru bagiennego i boru wilgotnego. Jest to najlepiej zachowany obiekt tego typu w Polsce południowej, w ramach torfowisk na niżu, z unikatową florą mszaków i roślin naczyniowych. Powierzchnia rezerwatu wynosi 40,63 ha, a samego torfowiska ponad 15 ha.

Rezerwat jest nieudostępniony do ruchu turystycznego, co oznacza, że na jego obszarze obowiązuje bezwzględny zakaz poruszania się. Z jednej strony poruszanie się po torfowisku niszczy delikatną jego strukturę, z drugiej natomiast stanowi niebezpieczeństwo utonięcia (przez rezerwat przechodzą głębokie na ponad 2 m, choć niewidoczne dla oka rowy). Wejście na teren rezerwatu może skutkować nałożeniem mandatu karnego.

"Kompleks działań ochrony czynnej na torfowisku w rezerwacie przyrody Rotuz" został wykonany w ramach zadania sfinansowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Jego koszt wyniósł niecałe 138 tys. zł.