Skuteczny testament - jak napisać?

Czym jest testament?

W polskim systemie prawnym nie wskazano dokładnej, jednoznacznej definicji testamentu. Jednak w doktrynie jego mianem określa się jednostronną czynność prawną:

• w której oświadczenie woli nie jest skierowane do określonego adresata;
• jest każdocześnie odwołalna i mocą;
• której spadkodawca osobiście rozrządza swoim majątkiem na wypadek śmierci.

W dużym skrócie można, więc stwierdzić, że testament to wszystko, to co składa się na rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci.

Charakterystyka testamentu polega na tym, że wywołuje on skutki prawne dopiero po śmierci osoby, która go sporządziła. Zawarte w nim rozporządzenia zaczną więc obowiązywać dopiero z chwilą śmierci spadkodawcy.

W przypadku podjęcia decyzji o napisania testamentu zastępuje się dziedziczenie ustawowe. Bowiem w przypadku rozrządzenia majątkiem w testamencie, ustawa nie znajdzie już zastosowania. Pod uwagę brane będą jedynie postanowienia wskazane przez testatora (osobę sporządzającą testament).

Formy sporządzenia testamentu

W polskich przepisach prawa przewidziano dwie formy sporządzania testamentu. Są to: forma zwykła i szczególna. Forma szczególna może zostać zastosowane, gdy wyraźnie wskazują na to przepisy, inaczej testament w takiej formie będzie nieważny. Ogólną zasadą jest, więc sporządzanie testamentu w formie zwykłej a w uzasadnionych wypadkach w formie szczególnej.
Do testamentów sporządzonych w formie zwykłej zalicza się:

• testament ręczny (holograficzny);
• testament urzędowy (allograficzny);
• testament ustny.

źródło: https://adwokatzachowek.pl/formy-testamentu/

Czy można samemu napisać testament?

Samodzielne napisanie testamentu jest oczywiście możliwe, warto jednak pamiętać o tym, że jest to pismo ściśle sformalizowane, przy którego sporządzaniu należy pamiętać o spełnieniu odpowiednich warunków. Ze względu na swój sformalizowany charakter spisanie testamentu często wymaga więc odbycia konsultacji z profesjonalistą. Należy pamiętać o tym, że jeżeli nie zostaną zachowane wymagania dotyczące formy lub treści, testament może okazać się nieważny w świetle prawa.


Należy wyraźnie wskazać, że testament może być sporządzony tylko przez osobę, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, co w praktyce oznacza osobę pełnoletnią, która nie została ubezwłasnowolniona. Warto również wspomnieć o tym, że testament może być oświadczeniem woli tylko jednej osoby. Spisanie wiec testamentu przez kilka osób lub przez małżonków spowoduje jego nieważność.

Przed spadkodawcą stoi możliwość sporządzenia testamentu odręcznego. Kodeks cywilny w art. 949 dokładnie reguluje to, o czym należy pamiętać przy sporządzaniu testamentu holograficznego. Zgodnie z nim spadkodawca musi:

• napisać testament w całości pismem odręcznym, nie może on, więc zostać spisany na komputerze ani przez inną osobę;
• podpisać testament, podpis musi być własnoręczny i składać się z imienia oraz nazwiska należy pamiętać, że umieszczenie inicjałów lub parafy spowoduje nieważność testamentu;
• opatrzyć go datą.

Zdarzają się oczywiście sytuacje, w których zapomina się o jednym z wyżej wymienionych elementów. Kodeks cywilny przewiduje jednak rozwiązanie tylko w przypadku braku daty. Zgodnie z paragrafem drugim, brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego pod warunkiem, że nie wywołuje to wątpliwości, co do zdolności spadkodawcy, co do sporządzenia testamentu, co do treści lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.

Co powinien zawierać testament?

Rozrządzenia testamentowe, czyli wyrażenie swojej ostatniej woli w treści testamentu jest zależne jedynie od woli testatora. Najważniejszym elementem, o którego zawarciu należy pamiętać przy sporządzaniu testamentu jest wskazanie spadkobierców. Spadkobierca jest osobą, która wstępuje w prawa i obowiązki osoby zmarłej. W testamencie możliwe jest wskazanie jednego lub kilku spadkobierców, musi do niego jednak dojść osobiście przez spadkodawcę. Niemożliwe jest upoważnienie kogoś do decydowania w tej sprawie za nas.

Spadkodawca może zostać powołany do całości lub jedynie do części spadku. Ponadto spadkobierca niekoniecznie musi być osobą fizyczną może zostać na niego wyznaczona także osoba prawna przykładowo fundacja. Jedynym warunkiem, jaki musi spełniać spadkobierca to zdolność do dziedziczenia. Oznacza to, że musi on żyć lub istnieć w chwili śmierci spadkodawcy. Wyjątkową, przewidzianą jednak w przepisach prawa sytuacją jest powołanie do dziedziczenia dziecka poczętego. W takim przypadku dziedziczenie dziecka będzie zależne od tego czy urodzi się ono żywe.
Przy powoływaniu do dziedziczenia kilku spadkobierców należy także pamiętać o wyznaczeniu ich udziałów spadkowych w innym przypadku wszyscy spadkobiercy będą dziedziczyć w częściach równych.

Wskazanie spadkodawcy w treści testamentu musi być tak określone, aby możliwe było jego zidentyfikowanie. Najlepszą formą będzie wskazanie imienia i nazwiska danej osoby fizycznej a w przypadku osoby prawnej podanie jej nazwy. Jeśli spadkobierców nie będzie można w wyraźny sposób zindywidualizować wtedy taki testament będzie bezskuteczny.

Ponadto w testamencie można również zawrzeć m.in.:

• zapis zwykły, w treści tego zapisu spadkodawca nakłada na osoby, które powołał do dziedziczenia lub na osoby dziedziczące po nim z mocy prawa obowiązek danego świadczenia majątkowego wobec osoby trzeciej. Zapis taki może przykładowo polegać na zobowiązaniu do przeniesienia na zapisobiercę prawa własności pewnych określonych przedmiotów ;
• polecenie, które to polega na zobowiązaniu danego spadkobiercy do określonego działania lub zaniechania działania. Polecenie może dotyczyć konkretnej osoby fizycznej lub prawnej, ale może też mieć na względzie, jakich interes społeczny;
• wydziedziczenie określonych osób, polegające na pozbawieniu danych osób prawa do zachowku. Przy dokonywaniu wydziedziczenia należy określić przyczynę jego dokonania.

Testament notarialny

Aby być pewnym tego, że sporządzony przez nas testament spełnia wszystkie warunki formalne oraz treściowe warto skorzystać z pomocy notariusza. Ryzyko nieważności lub bezskuteczności w przypadku sporządzenia testamentu przez notariusza jest praktycznie wyeliminowane, a nadto znacznie trudniej jest go podważyć w ewentualnym postępowaniu sądowym z uwagi na jego formę. W efekcie jest to najbezpieczniejsza forma sporządzania testamentu.

Źródło: https://adwokaci-ks.pl/porady/jak-napisac-wazny-skuteczny-testament/