Finansowanie startupów. Bootstrapping a kapitał zewnętrzny.

Poniżej opiszę dwa główne sposoby finansowania startupów, czyli bootstrapping oraz finansowanie kapitałem od inwestora, a także przedstawię ich wady i zalety.

Finansowanie startupów środkami własnymi, czyli bootstrapping

Bootstrapping polega na realizowaniu rozwoju firmy na bazie wyłącznie środków własnych startupu. Innymi słowy, finansowanie startupów tą ścieżką ignoruje kapitał zewnętrzny, który przede wszystkim przyjmuje takie formy jak: środki z inwestycji kapitałowej (podwyższenie kapitału zakładowego spółki) czy zasilenie w formie pożyczki z opcją konwersji na udziały spółki.

Ta ścieżka finansowania firmy przejawia się w poszukiwaniu możliwości pozyskania środków na rozwój poprzez następujące przykładowe działania:

• sprzedaż produktów czy usług za gotówkę lub z bardzo krótkim terminem płatności (nawet kosztem niższych marż),
• wydłużanie terminów płatności w obszarze wydatków (nawet przy akceptacji wyższej ceny za nabywane dobra),
• przydzielenie pracownikom, doradcom czy nawet dostawcom opcji na udziały lub udziałów za część lub całość wynagrodzenia czy zapłaty za zakupione dobra (np. usługi, materiały, produkty).

Bootstrapping oznacza ciągłe myślenie o gotówce

Finansowanie startupów na zasadzie bootstrappingu wymaga zarządzania płynnością na zaawansowanym poziomie. Założyciel startupu nie ma pełnej swobody w rozwijaniu własnej firmy, ponieważ cały czas ogranicza go brak środków finansowych.

Dodatkowo, jego uwaga zawsze musi być podzielona pomiędzy działalnością operacyjną a zarządzaniem przepływami gotówkowymi. W rezultacie, startup rozwija się wolniej niż mógłby, gdyby posiadał dostęp do potrzebnego kapitału. Z drugiej strony, założyciel startupu cały czas kontroluje spółkę, czyli wszystkie decyzje dotyczące firmy należą tylko do niego.

Finansowanie startupów kapitał udziałowy (fundusze Venture Capital)

Najbardziej popularne finansowanie startupów to inwestycje o charakterze kapitałowym. Taka inwestycja polega na pozyskaniu nowego kapitału poprzez podniesienie kapitałów w spółce. W zamian za wniesienie gotówki do spółki, inwestor otrzymuje udziały w spółce.

Takich inwestycji dokonują przede wszystkim fundusze Venture Capital. Fundusze VC to podmioty, które dysponują środkami finansowymi osób trzecich. W związku z tym inwestycje te mają charakter bardzo sformalizowany.

Przejawia się to zarówno w sposobie przeprowadzania selekcji i analizy projektów do inwestycji, jak również na etapie negocjacji. Fundusze Venture Capital oczekują, że założyciele startupów dostosują się do ich procesu pozyskiwania projektów. Przykładowo, na etapie wstępnej selekcji, fundusze VC preferują skrótowy materiał, który im pozwoli podjąć wstępną decyzję o inwestycji (np. teaser inwestycyjny). Na etapie analizy projektu, wymaganym przez fundusz narzędziem jest model finansowy.

Negocjacje funduszy VC z założycielami startupów prowadzone są w sformalizowany sposób. W pierwszym etapie strony negocjują się warunki brzegowe wejścia kapitałowego funduszu w spółkę, które zawiera się w term sheet.

Na podstawie term sheet negocjuje się umowę inwestycyjną. Umowa inwestycyjna to kluczowy dokument, kończący negocjacje pomiędzy funduszem a założycielem startupu. Inwestycja w startup ma miejsce dopiero po podpisaniu tego dokumentu przez strony.

Fundusz Venture Capital jako partner w startupie

Biorąc pod uwagę powyższe, finansowanie startupów na bazie tej ścieżki wymaga od założyciela przygotowania się na poświęcenie dużej ilości czasu na pozyskanie inwestora. Dodatkowo, warto mieć na uwadze, że fundusz Venture Capital to partner, który wiele daje, ale również dość dużo wymaga.

Po dokonaniu inwestycji w startup, założyciel nie ma pełnej swobody prowadzenia działalności operacyjnej. Musi się on przestrzegać zasad, które zawiera umowa inwestycyjna. Przykładowo, środki pozyskane przez startup muszą być wydawane zgodnie z uzgodnionym budżetem. Wszelkie zmiany w tym zakresie wymagają akceptacji funduszu VC.

Autor: Mariusz Malec

Mariusz Malec to założyciel i zarządzający firmą doradczą Private Equity Consulting (http://www.private-equity.pl). Prowadzi specjalistyczny blog. Firma wspiera przedsiębiorców między innymi w takich obszarach jak: sprzedaż firmy i wycena firmy oraz finansowanie startupów.