Wiadomości

  • 12 maja 2025
  • wyświetleń: 313

Program Czyste Powietrze 2025 - nowa era wsparcia

Materiał partnera:

Od 31 marca 2025 roku obowiązuje zaktualizowana edycja programu "Czyste Powietrze", stanowiąca istotny krok w kierunku poprawy jakości powietrza oraz zwiększenia efektywności energetycznej budynków mieszkalnych. Zmiany wprowadzone przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska (WFOŚiGW) mają na celu przede wszystkim eliminację nadużyć i ukierunkowanie wsparcia na gospodarstwa domowe najbardziej potrzebujące pomocy.

piękny nowoczesny dom


Podstawowe założenia i cele programu



Priorytetem programu pozostaje likwidacja "kopciuchów", czyli przestarzałych, nieekologicznych źródeł ciepła, oraz kompleksowa termomodernizacja budynków jednorodzinnych. Wsparcie finansowe kierowane jest na:

  • wymianę kotłów na paliwo stałe na nowoczesne, ekologiczne systemy grzewcze, takie jak pompy ciepła czy kotły na biomasę,
  • instalacje fotowoltaiczne i kolektory słoneczne,
  • docieplenie przegród budowlanych (ścian, dachu, podłogi),
  • wymianę stolarki okiennej i drzwiowej,
  • montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji),
  • wykonanie audytów energetycznych i świadectw charakterystyki energetycznej.


Ważnym aspektem jest wykluczenie dotacji na kotły gazowe, co wpisuje się w politykę dekarbonizacji oraz promowanie odnawialnych źródeł energii (OZE).

Struktura wsparcia finansowego - trzy poziomy dofinansowania



System wsparcia został usystematyzowany poprzez wprowadzenie trzech poziomów dofinansowania, dostosowanych do sytuacji dochodowej beneficjenta oraz standardu energetycznego budynku:

  1. Poziom podstawowy - do 40% kosztów kwalifikowanych netto (bez VAT), dostępny dla osób o rocznym dochodzie nieprzekraczającym 135 000 zł; maksymalna kwota dotacji wynosi 66 000 zł.
  2. Poziom podwyższony - do 70% kosztów netto, dla gospodarstw o przeciętnym miesięcznym dochodzie do 2 250 zł na osobę (lub 3 150 zł dla jednoosobowych); maksymalna kwota dotacji 99 000 zł.
  3. Poziom najwyższy - do 100% kosztów netto, przeznaczony dla osób o bardzo niskich dochodach (do 1 300 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych lub 1 800 zł w jednoosobowych) oraz dla osób korzystających z określonych form zasiłków; maksymalna kwota dotacji 135 000 zł.


Podniesienie progów dochodowych oraz precyzyjne ustalenie limitów dotacji ma zagwarantować, że środki publiczne trafią do najbardziej potrzebujących i zostaną wykorzystane efektywnie.

Nowe wymogi i procedury - audyt energetyczny oraz rola operatorów



Obowiązkowy audyt energetyczny i świadectwo charakterystyki energetycznej



W 2025 roku wprowadzono obowiązek przeprowadzenia audytu energetycznego przed rozpoczęciem prac termomodernizacyjnych. Audyt ma na celu rzetelną ocenę stanu technicznego budynku oraz określenie optymalnego zakresu działań prowadzących do redukcji zapotrzebowania na energię do ogrzewania. Po zakończeniu inwestycji niezbędne jest uzyskanie świadectwa charakterystyki energetycznej, potwierdzającego osiągnięcie wymaganego standardu energetycznego.

Oba dokumenty muszą być sporządzone przez osoby wpisane do centralnego rejestru uprawnionych audytorów i certyfikatorów. Koszty tych usług są częściowo refundowane - do łącznej kwoty 1 600 zł, w zależności od poziomu dofinansowania.

System operatorów - wsparcie na każdym etapie inwestycji



Nowością w programie jest wprowadzenie systemu operatorów, którym w pierwszej kolejności zostały powierzone gminy i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska. Operatorzy pełnią funkcję doradczą i koordynacyjną, pomagając beneficjentom w procesie składania wniosków, wyborze wykonawców, realizacji inwestycji oraz jej rozliczeniu. Szczególnie istotna jest ich rola w przypadku beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania, a także tych korzystających z prefinansowania.

Dzięki wsparciu operatorów zmniejsza się ryzyko nadużyć, a realizacja projektów staje się bardziej przejrzysta i bezpieczna dla inwestorów. Operatorzy otrzymują wynagrodzenie ryczałtowe za skuteczne obsłużenie beneficjenta, co motywuje ich do efektywnej pomocy.

Proces aplikacyjny i finansowanie



Proste i dostępne formy składania wniosków



Proces aplikowania o dofinansowanie został uproszczony. Wnioski można składać elektronicznie za pomocą Generatora Wniosków o Dofinansowanie (GWD) dostępnego na stronie programu lub w formie papierowej w odpowiednim oddziale WFOŚiGW albo przez gminę uczestniczącą w programie. Do podpisania wniosku elektronicznego niezbędny jest Profil Zaufany lub podpis kwalifikowany.

Beneficjenci mogą liczyć na pomoc operatorów w wypełnianiu dokumentów i kompletowaniu niezbędnej dokumentacji, co szczególnie ułatwia dostęp do programu osobom starszym i mniej obeznanym z procedurami.

Prefinansowanie i limity kosztów



W ramach nowej odsłony programu prefinansowanie (zaliczka) jest dostępne tylko dla beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania, przy czym jego wypłata jest realizowana wyłącznie przez operatora. Zaliczka może wynieść do 35% kosztów kwalifikowanych i jest wypłacana na dedykowane konto beneficjenta, co zabezpiecza środki przed nieuczciwymi praktykami wykonawców.

Wprowadzono również limity maksymalnych kwot dotacji dla poszczególnych rodzajów prac i materiałów, np. kwoty za metr kwadratowy ocieplenia czy za sztukę wymienianej stolarki. Ma to na celu racjonalizację wydatków i zapobieganie zawyżaniu kosztów inwestycji.

Zakres prac i kwalifikowalność inwestycji



Program finansuje szeroki zakres działań mających na celu kompleksową modernizację energetyczną budynków jednorodzinnych, w tym:

  • demontaż i wymianę źródeł ciepła niespełniających norm (np. kopciuchów) na pompy ciepła, kotły na pellet czy inne ekologiczne rozwiązania,
  • modernizację instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej,
  • ocieplenie ścian, dachów, podłóg oraz wymianę okien, drzwi i bram garażowych,
  • montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
  • instalacje fotowoltaiczne i kolektory słoneczne.


Prace muszą być zgodne z zaleceniami audytu energetycznego oraz zakończone uzyskaniem świadectwa energetycznego potwierdzającego poprawę standardu budynku.

Podsumowanie



Nowa odsłona programu "Czyste Powietrze" to kompleksowe i transparentne narzędzie wspierające właścicieli domów jednorodzinnych w modernizacji energetycznej. Podział na trzy poziomy wsparcia pozwala na ukierunkowanie pomocy do osób najbardziej potrzebujących, a wprowadzenie systemu operatorów znacząco ułatwia przejście przez złożony proces inwestycyjny.

Wymóg audytu energetycznego oraz świadectwa charakterystyki energetycznej gwarantuje, że środki zostaną wykorzystane efektywnie, a inwestycje przyniosą realne oszczędności i poprawę komfortu użytkowania budynków. Eliminacja dotacji na kotły gazowe i promowanie odnawialnych źródeł energii wpisuje się w szerszy kontekst polityki klimatycznej i ekologicznej.

Zaleca się, by właściciele domów już dziś zapoznali się z warunkami programu, przygotowali niezbędną dokumentację oraz skorzystali z pomocy operatorów. Wczesne złożenie wniosku zwiększa szanse na uzyskanie korzystnego dofinansowania i szybką realizację inwestycji, co w perspektywie lat przyniesie wymierne korzyści finansowe i zdrowotne.

Więcej informacji oraz aktualne dokumenty dostępne są na oficjalnej stronie programu: czystepowietrze.gov.pl lub na stronie https://home.biedronka.pl/blog/dom-i-ogrod/czyste-powietrze.html