![Boston Burger Bistro](https://img.czecho.pl/ib/4ebf3da98c040bd68abdc52f78c31db0/7/30/297/1057/830/2024/06/boston_burger_bistro_576c.png)
Wiadomości
- 27 czerwca 2021
- wyświetleń: 8503
[Historyczne ciekawostki] O pożarze czechowickiej rafinerii
W ramach naszego cyklu "Historyczne ciekawostki" przedstawiamy Wam dziś kolejny artykuł Jacka Cwetlera z Towarzystwa Przyjaciół Czechowic-Dziedzic oraz kustosza czechowickiej Izby Regionalnej. Tym razem historyk przybliża tragedię, jaka wydarzyła się 50 lat temu - pożar rafinerii.
![Tablo ze zdjęciami ofiar pożaru, oprc. Michał Kobiela](https://img.czecho.pl/ib/64c8b0fbc169c8b007468188fa000155/4/0/0/1500/1078/2021/06/tablo_ze_zdjeciami_ofiar_pozaru_oprc_michal_kobiela_0939.jpg)
Czechowice-Dziedzice, 26 czerwca 1971 roku, godzina 19:50, niewielka, krótka burza (co niektórzy mówili potem, że były tylko dwa grzmoty...). Jeden z piorunów uderza w kominek odpowietrzania (oddechowy) zbiornika 251, który znajduje się na zbiorniku magazynowym na terenie rafinerii nafty (przy ul. Prusa). W zbiorniku o pojemności 12 500 m³ znajdowało się 9 000 m³ ropy. W sąsiedztwie zbiornika uderzonego piorunem, znajdowały się jeszcze 3 zbiorniki magazynowe, w których łącznie znajdowało się ponad 31 000 ton ropy.
Zbiornik, starego typu, bez dachu pływającego, był w dużej części wypełniony łatwopalnymi oparami. Iskra z pioruna (podobno był kulisty) powoduje zapłon, a w jego następstwie wybuch. Zaczyna się jedna z największych tragedii w najnowszych dziejach Polski...
Do akcji gaśniczej jako pierwsza przystąpiła jednostka straży pożarnej (3 niepełne sekcje bojowe), która stacjonowała na terenie czechowickiej rafinerii. Po kilkunastu minutach na miejsce pożaru przybywają 3 sekcje straży pożarnej (zawodowe) z Bielska-Białej. Do akcji przyłączają się jednostki straży z Czechowic-Dziedzic i okolicznych miejscowości i wsi. Przyjeżdżają sekcje z powiatu bielskiego, z Chorzowa, Bytomia, Gliwic, Mysłowic, Zabrza, Katowic i Krakowa. Z Oświęcimia, Trzebini, Jasła, Blachowni Śląskiej i Kędzierzyna Koźla przybywają jednostki straży pożarnej z ciężkim sprzętem do podawania piany.
Akcją ratowniczą dowodził mjr pożarnictwa Tadeusz Baniak, komendant zakładowej straży pożarnej w rafinerii oraz jego zastępca por. Jerzy Seńczuk. W bielskiej jednostce wojskowej 3131 o godz. 21:00 zarządzono alarm i przewieziono żołnierzy na miejsce walki z żywiołem, gdzie pracowali przy uszczelnianiu i usypywaniu wałów zabezpieczających, układaniu worków z ziemią okrzemkową, organizacji ruchu pojazdów i ewakuacji mieszkańców. Pracowali także przy budowie rurociągu polowego, przy pomocy którego pompowano wodę z rzeki Białki do zbiornika przeciwpożarowego, który znajdował się na terenie rafinerii.
Przybywają kolejne drużyny straży pożarnej: z Ząbkowic Śląskich, z Bydgoszczy, Olsztyna i z Grudziądza. Są to specjalistyczne sekcje pożarnicze - samoobrony przemysłu chemicznego. O 21:30 dowodzenie akcją gaśniczą przejmuje zastępca komendanta wojewódzkiego SP z Katowic, ppłk poż. Stanisław Ponikiewski, a o 23:00 dowodzenie przejmuje wojewódzki komendant SP z Katowic płk poż. Stanisław Komorowski; będzie on dowodził do końca. "Sądzono, że po wejściu do działań jednostek z ciężkim sprzętem gaśniczym po kilku godzinach pożar zostanie ugaszony".
Jednak o 1:20 dnia następnego nastąpił wyrzut płonącej ropy z płonącego zbiornika na odległość 250 m. Kilka sekund później eksplodował zbiornik 254. Zginęły w wyniku tego wybuchu 33 osoby, a 105 zostało rannych. Straty w sprzęcie pożarniczym i rafineryjnych instalacjach były ogromne. Spłonęły 22 auta pożarnicze, 4 działka, 15 motopomp, 2 agregaty pianowe i 2 działka wodno-pianowe. Pożar rozprzestrzeniał się błyskawicznie. Paliły się 2 kolejne zbiorniki, kolektor, zajezdnia lokomotyw i magazyn techniczny. Zagrożone były zbiorniki z acetonem i amoniakiem. Rozpoczęła się ucieczka i ewakuacja mieszkańców z ulic sąsiadujących z miejscem pożaru. Ranni, w tym 40 ciężko poparzonych, trafili do szpitali w Bielsku-Białej i do szpitala nr 5 w Katowicach-Wełnowcu.
Poproszono o pomoc władze Czechosłowacji - przybyło 13 sekcji z 58 strażakami - oraz władze NRD (Niemieckiej Republiki Demokratycznej) - dostarczyły środki pianotwórcze TOTOGEN i METEOR.
W dniach 27-29 czerwca opracowano plan ugaszenia pożaru. 29 czerwca o godzinie 15:10 przystąpiono do ostatecznego natarcia. W akcji brało udział 47 sekcji pożarniczych (w tym 6 z Czechosłowacji). Ok. 16:15 pożar został ugaszony. Akcja gaśnicza trwała nieprzerwanie prawie 70 godzin.
Łącznie w akcji gaszenia pożaru rafinerii wzięło udział 2610 strażaków z 371 sekcji pożarniczych, zarówno zawodowych, jak i ochotniczych. Zużyto 277 ton środków gaśniczych. Jeszcze przez kilka kolejnych dni (do 1 lipca) trwało dogaszanie pogorzeliska. Pożar zabrał 37 ofiar 33 zginęły w ogniu, pozostałe zmarły w szpitalach.
Po pożarze, jeszcze przez wiele miesięcy, jednostki straży pożarnej nie mogły na terenie Czechowic-Dziedzic jeździć na sygnale, gdyż mieszkańcy na dźwięk syren wpadali w panikę. W tym roku mija 50. rocznica tej tragedii, dlatego proszę o pamięć, hołd i modlitwę za wszystkich, którzy w czerwcu 1971 roku stawili się w Czechowicach-Dziedzicach, gdy zapiał Czerwony Kur.
Bibliografia:
Borkowski Z., "Raport z Czechowic", Warszawa, 1972
Kobiela M., "Czechowiccy męczennicy" [w:] "Kalendarz Beskidzki 2021", Bielsko-Biała, 2020, ss.107-112
Kobiela M., "Wciąż widzą tamten ogień...", Kaniów, 2017
Komentarze
Zgodnie z Rozporządzeniem Ogólnym o Ochronie Danych Osobowych (RODO) na portalu czecho.pl zaktualizowana została Polityka Prywatności. Zachęcamy do zapoznania się z dokumentem.
Historyczne ciekawostki
Odkurzamy stare zdjęcia i niezwykłe historie mieszkańców Czechowic-Dziedzic oraz okolicznych miejscowości sprzed lat. Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach z tematu "Historyczne ciekawostki" podaj
![Przedstawiciele Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" na łamach "Wiadomości Gminnych"](https://img.czecho.pl/ib/ed6359f687a14152273855c81cb1d312/7/2024/05/przedstawiciele_komitetu_obywatelskiego_solidarnosc_na_lamach_wiadomosci_gminnych_3a2b.jpg)
Gorący temat[Historyczne ciekawostki] 34 lata od pierwszych wolnych wyborów samorządowych
![Zdjęcie z okładki książki "Chachary. Ludowa historia Górnego Śląska"](https://img.czecho.pl/ib/6a516a1122b4c3d35483dd79ecd7f81d/7/2024/05/zdjecie_z_okladki_ksiazki_chachary_ludowa_historia_gornego_slaska_49c5.jpg)
Gorący temat"Chachary". Nowa książka pochodzącego z Zabrzega Dariusza Zalegi
![Kadr z filmu "Skazany za poświęcenie"](https://img.czecho.pl/ib/a0728a58c8ca676ce1a26dc71d5eade4/7/2024/04/kadr_z_filmu_skazany_za_poswiecenie_b4aa.png)
Gorący temat[WIDEO, FOTO] Uczniowie nagrali film o żołnierzu NSZ. W roli głównej zagrał czechowiczanin
![Znaleziska na trasie budowy drogi S1](https://img.czecho.pl/ib/a29c12e70359f0c9dccc354bdb010e4a/7/2024/04/znaleziska_na_trasie_budowy_drogi_s1_6401.jpeg)
Gorący temat[FOTO] Termin zakończenia budowy drogi S-1 przesunięty! Znaleziska sprzed nawet 10 tys. lat
!["Stela". Nowa książka Zbigniewa Nowrotka o czechowicko-dziedzickiej gwarze](https://img.czecho.pl/ib/78786e82cbe93ba1814f1f21039a11b9/7/2024/04/stela_nowa_ksiazka_zbigniewa_nowrotka_o_czechowicko_dziedzickiej_gwarze_ba30.jpg)
Gorący temat"Stela". Nowa książka Zdzisława Nowrotka o czechowicko-dziedzickiej gwarze
![Dawny budynek MDK oraz budowa nowego obiektu](https://img.czecho.pl/ib/f6fed3c78566d7cdf35ece0b797ce06b/7/2024/03/dawny_budynek_mdk_oraz_budowa_nowego_obiektu_b6ce.jpg)